tin mừng Chúa Nhật Chúa Nhật & Lễ trọng Dẫn lễ – Lời nguyện Giới trẻ, sv Tổng hòa hợp
Vấn đề hai danh từ đạo gia tô và Thiên Chúa Giáo đã được công ty chúng tôi và một vài nhà nghiên cứu và phân tích trình bày nhiều lần, nhưng bây chừ vẫn còn được tranh luận hằng ngày trên những diễn đàn. Đa số không buộc phải biết xuất phát lịch sử hay chân thành và ý nghĩa của nhị danh trường đoản cú này, họ cứ nói theo cảm tính (feeling) giỏi ác ý của mình. Bởi vì thế, chúng tôi xin tóm lược lại vấn đề này một lượt nữa.
Các nhà ngữ học tìm hiểu ra cứ 7 chữ Việt có 5 chữ xuất phát từ tiếng Trung Hoa, phần lớn được phiên âm dưới dạng Hán – Việt, một trong những được dịch nghĩa. Những tên riêng cũng thường được phiên âm giỏi dịch nghĩa như thế, chẳng hạn Evangelical được dịch là Tin Lành, Orthodox là bao gồm Thống Giáo, Buddha được phiên âm là Phật-đà, Rousseau là Lư-thoa, Platon là Bá-lạp-đồ, Washington là Hoa Thịnh Đốn, Paris là Ba-lê, v.v.
1.- Danh tự “Thiên Chúa Giáo” xuất xắc “đạo Thiên Chúa”.
Lục soát trong những cuốn trường đoản cú điển tương tự như niên giám bởi ngoại ngữ trên cầm giới hiện nay chúng ta không thấy gồm tôn giáo nào mang tên là “Thiên Chúa Giáo” tuyệt “đạo Thiên Chúa”, ko kể ở Trung Hoa. Những người dân theo đạo Chúa Jesus Christ được gọi là Chrétien (Pháp), Christian (Anh) hay Ki-tô hữu (Việt Nam). Các danh từ này xuất phát từ tiếng Hy Lạp là Christos tuyệt Khristos với tiếng Latin là Christus. Chữ Jesus được fan Tàu phiên âm là Ye-su, còn người việt nam phiên âm là Giêsu. Chữ Christ ban sơ được người việt nam phiên âm là Khirititô rồi Kirixitô và nay là Kitô. Chữ Christ ví như dịch thì tức là Đứng cứu vớt Thế. Do vậy Chúa Jesus Christ được phiên âm là Chúa Giêsu Kitô.
Như đang nói trên, tên Chúa Jesus được người Tàu phiên âm là Ye-su. Những dụ cấm đạo ở trong phòng Nguyễn viết bằng văn bản Hán cũng viết là Ye-su, tuy vậy khi được phiên âm ra tiếng hán lại phát âm là Da-tô tốt Gia-tô. Vào một vài trường hợp, những dụ cấm đạo này có cách gọi khác đạo của Chúa Jesus là đạo Hoa Lang, bởi lầm tưởng đạo này của bạn Bồ Đào Nha! những nhà truyền đạo Tây phương cũng như người Việt theo đạo Chúa Jesus không khi nào chấp dấn lối phiên âm tốt lối điện thoại tư vấn này. Sách “Chân Đạo yếu đuối Lí” (1882) của Giám Mục Paul – François Puginier vẫn viết: “Bằng tiếng domain authority Tô kẻ ghét đạo quen thuộc dùng, thật là tiếng vô nghĩa trong nước Annam…” Dĩ nhiên, không thể cần sử dụng chữ Da-tô xuất xắc Gia-tô nhằm phiên âm tốt dịch chữ Catholic như một vài người đã làm hay nỗ lực ý gán ghép với ác ý, bởi vì hai chữ này là biện pháp phiên âm chữ Jesus của các dụ cấm đạo, còn chữ Catholic trọn vẹn khác. Những người dùng danh trường đoản cú Da-tô hay Gia-tô để chỉ huy Công Giáo phần nhiều cố ý phỉ báng.
Ngày ni đạo của Chúa Jesus Christ được tiếng Anh điện thoại tư vấn là Christianity, hay được Giáo Hội Công Giáo cả nước phiên âm là Kitô giáo, một số giáo phái Tin Lành toàn quốc phiên âm là Cơ-đốc giáo (Jidu jiao). Những danh từ bỏ này bao gồm tất cả những giáo phái theo đạo Chúa Jesus Christ như Tin Lành, Anh Giáo, chính Thống, đạo thiên chúa La Mã v.v.
Người Việt hay call đạo do Chúa Jesus Christ lập là “Thiên Chúa Giáo” tốt “đạo Thiên Chúa”. Chữ này cũng khởi hành từ Trung Hoa. Vào lúc thế kỷ XVI, những nhà truyền đạo Tây phương mang lại truyền giáo tại trung quốc đã nghĩ cho phải lựa chọn một danh xưng tương xứng với văn hoá Trung Hoa. Họ thấy trong cổ văn nước trung hoa có câu: “Chí cao mạc nhược Thiên, chí tôn mạc nhược Chủ”, tức là “Cao độc nhất không gì bởi Trời, đáng yêu trọng nhất không gì bằng Chủ”. Họ thấy hai chữ Thiên và nhà của người nước trung hoa được ghép lại rất tương xứng với chữ “Đức Chúa Trời” (Deus, God) vào Thánh khiếp nên quyết định dùng chữ Thiên nhà để chỉ Chúa Jesus Christ, với ý nghĩa Chúa Jesus là “Thiên địa chân chủ” tức “Chủ thiệt của trời đất”.
Tuy nhiên, Thiên chủ giáo (Tianzhu jiao) lúc truyền qua việt nam vào vậy kỷ XVI cùng XVII được gọi là Thiên Chúa Giáo, bởi lúc kia đang giai đoạn Chúa Trịnh – Chúa Nguyễn ở quyền, vua chỉ có hư vị. Trong chữ Hán, chữ chủ và chữ Chúa viết giống như nhau và bao gồm cùng một nghĩa.
2.- Danh từ đạo thiên chúa
Theo định kỳ sử, danh từ bỏ Giáo Hội đạo thiên chúa (Catholic Church) được dùng thứ nhất trong thư của Thánh Ignatius thành Antioch gởi cho giáo dân Smyrnaeans (tức sống Izmir, Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay) vào lúc năm 110. Vào thư có đoạn: “Where the Bishop is, there let the multitude of believers be; even as where Jesus is, there is the Catholic Church”” có nghĩa: “Ở đâu có Giám Mục sống đó bao gồm quần chúng tín hữu, ngay lập tức cả chỗ nào có Chúa Jesus, nghỉ ngơi đó gồm Giáo Hội Công Giáo” (Letter khổng lồ the Smyrneans 8:2 ).
Thánh Ignatius là vị giám mục trang bị 3 của Kitô Giáo (98 – 117) và là môn đệ của Thánh John. Giám mục tiên khởi là Thánh Peter do chủ yếu Chúa Jesus lập, cùng giám mục thiết bị hai là Thánh Evosius.
Thật ra, từ trên đầu danh trường đoản cú Giáo Hội thiên chúa giáo đã được ghi trong kinh tuyên xưng Đức Tin (Profession of Faith), hay được điện thoại tư vấn là ghê Tin Kính, do các môn đệ của Chúa Jesus đặt, có tên bằng giờ đồng hồ Latin là Symbolum Apostolicum (Symbol or Creed of the Apostles), tức khiếp tuyên xưng Đức Tin của những Tông Đồ. Ở đoạn tuyên xứng vật dụng 8 của tởm này ghi tôi tin Hội Thánh đạo thiên chúa (Sanctam Ecclesiam Catholicam). Tởm tuyên xưng Đức Tin này được phát âm khi chịu đựng phép rửa Tội.
Kinh tuyên xưng Đức Tin của Đại Công Đồng (Great Council) tại Nicaea từ ngày 20.5.325 được đọc trong những Thánh Lễ từng ngày của Giáo Hội đạo gia tô cũng dùng chữ “Ecclesiam Catholicam”. Gớm tuyên xưng Đức Tin này thể hiện Giáo Hội có 4 công năng là “duy nhất, thánh thiện, đạo gia tô và tông truyền” (Et unam sanctam catholicam et apostolicam Ecclesiam).
Ngày nay, danh từ Giáo Hội công giáo (Ecclesia Catholica) được chấp nhận dùng trong số văn kiện của Công Đồng Vatican II (Nostra Aetate, 2:3) và khi ký ban hành các văn kiện của Công Đồng này, Đức Giáo Hoàng Paul IV sẽ ghi: “Tôi, Phaolô, Giám Mục Giáo Hội Công Giáo” (I, Paul, Bishop of the Catholic Church) trước khi ký tên. Danh trường đoản cú Giáo Hội Công Giáo cũng được ghi ngơi nghỉ điều 11 của bộ Giáo Luật.
Chữ ECCLESIA trong tiếng Latin, Church (viết hoa) trong giờ Anh tốt Église (viết hoa) trong tiếng Pháp, được các giáo sĩ Công Giáo vn dịch là Hội Thánh giỏi Giáo Hội.
Chữ CATHOLICA khởi hành từ tiếng Hy Lạp là Katholicos, tức là phổ quát mắng hay tầm thường cho mọi tín đồ (universal or concerning the whole). Thời điểm đầu, các nhà truyền đạo Tây phương lần khần phải dịch chữ “Sanctam Ecclesiam Catholicam” ra giờ Việt như thế nào, nên trong các Kinh tuyên xưng Đức Tin giờ Việt ban sơ đã được phát âm là “Tôi tin tất cả Sancta Ighêleja catholica”, tiếp đến Kinh tuyên xưng Đức Tin này được dịch lại với chữ “Santam Ecclesiam Catholicam” được dịch là Tôi Tin gồm “Hội Thánh hằng có ở khắp ráng này”. Chữ “hằng tất cả ở khắp cầm này” cũng lột được ý nghĩa sâu sắc của chữ Catholica, tức là phổ quát, thông thường cho đa số người, cơ mà không gọn gàng lắm, bắt buộc hàng giáo sĩ việt nam quyết địch dịch chữ Catholica là đạo gia tô và chữ này được gửi vào bạn dạng dịch gớm tuyên xưng Đức Tin của Đại Công Đồng Nicaea.
Tại sao Catholica được dịch là Công Giáo?
Bởi vì chưng trong chữ Hán, chữ CÔNG có nghĩa là chung cho đông đảo người. Mở quyển trường đoản cú điển Đào Duy Anh, kiếm tìm chữ CÔNG họ thấy chữ này được cắt nghĩa là “VIỆC CHUNG”, “MỌI NGƯỜI”, rất sát với chữ Katholicos gốc Hy Lạp. Các tự điển Hán Việt không giống cũng giảng nghĩa CÔNG là CHUNG. Dĩ nhiên, cũng như những chữ khác, chữ CÔNG còn có nhiều ý nghĩa khác như công là bài toán quan, công là tía chồng, công là nhỏ đực, v.v. (xem Hán Việt từ điển của Thiều Chửu). Các chữ này trong chữ Hán đầy đủ viết gióng nhau, nhưng chân thành và ý nghĩa của từng trường hòa hợp khác nhau.
Từ lâu, bạn Tàu cũng đã dùng chữ CÔNG để dịch chữ Catholica trong kinh tuyên xưng Đức Tin cùng được các giáo sĩ việt nam phiên âm ra Hán –Việt như sau: “Thần tín hữu thánh nhi CÔNG IGHÊREGIA”, tức là “Tôi tin gồm một GIÁO HỘI thánh thiện cơ mà là CÔNG GIÁO” (chữ Ighêregia là phiên âm trường đoản cú chữ Ecclesia). Từ bỏ đó cho nay, bao gồm ai mặt Tàu nghĩ rắng Giáo Hội thiên chúa giáo là giáo hội ở trong nhà nước đâu? những nhà truyền giáo cùng giáo sĩ nước ta cũng vẫn dựa từ đó dịch chữ Catholicism là đạo Công Giáo, Catholic là fan Công Giáo.
Tên của các tôn giáo hay hoặc lấy tên của người sáng lập ra tôn giáo đó như Phật giáo, Khổng giáo, Lão giáo, hoặc tên địa điểm phát hiện ra tôn giáo đó như Ấn giáo, do Thái giáo xuất xắc Anh giáo, hoặc dịch nghĩa như Evangelical là Tin Lành, Orthodox là chính Thống Giáo, Catholicism là Công giáo… Đó là chuyện bình thường.
Đọc các danh tự Phật giáo được phiên âm xuất xắc dịch từ giờ Pali-Sanskrit, Tạng văn qua chữ nôm rồi từ tiếng hán qua chữ Việt, chúng ta thấy phức hợp hơn nhiều. Một vài ba thí dụ cố gắng thể: Chữ Công Án (gòng-àn. Kòan): trong chữ Hán, chữ Công này viết hoàn toàn giống chữ Công vào Công Giáo, và theo nguyên nghĩa, Công Án tức là một án công khai, đưa ra quyết định phải trái trong quan lại phủ. Tuy nhiên trong Thiền tông của Phật giáo, thuật ngữ này chỉ một cách thức tu tập thiền định quan trọng đặc biệt (Tự Điển Phật Học, Chân Nguyên với Nguyễn Tường Bách, Huế 1999). Bao gồm ai nói chữ Công Án trong Phật Giáo là bản án trong phòng nước đâu? Một thí dụ khác: Chữ Cư Sĩ được đem từ tiếng Sanskrit là grhapati cùng tiếng Pali là gahapati, phiên âm ra chữ hán là kulapati, đã có lần được phiên âm Hán Việt là Ca-la-việt (Tự Điển Phật Học, sđd), nhưng nay những người dân theo Phật giáo thường call kulapati là Cư Sĩ, chẳng ai bao gồm quyền bắt họ bắt buộc gọi kulapati là Ca-la-việt, không được call là Cư Sĩ.
Ngày nay, Giáo Hội Công Giáo china vẫn gọi đạo đạo gia tô là Thiên nhà Giáo (Tianzhu jiao) và các tự điển Anh – Hoa giỏi Pháp – Hoa vẫn dịch chữ Catholic Church (tiếng Anh) tuyệt Église Catholique (tiếng Pháp) ra tiếng Hoa là Thiên nhà Giáo.
Bạn đang xem: Christianity là gì
Xem thêm: Giải Toán Lớp 5 Trang 79, 80 Luyện Tập Chung Trang 79, Toán Lớp 5 Trang 79, 80 Luyện Tập Chung
đa số người Việt cũng điện thoại tư vấn đạo đạo gia tô là Thiên Chúa Giáo, mà lại đó chưa hẳn là danh xưng chính thức.